شایسته سالاری از شعار تا عمل
بنام او که جان را فکرت آموخت، خدای آشکار و نهان
شایسته سالاری از شعار تا عمل
آیات و روایات متعددی بر لزوم توجه به شایسته سالاری وجود دارند که در همین کانال ارتباطی بخشی از انها مطرح گردید. همچنین از دیدگاه صاحبنظران مدیریت منابع انسانی نیز بر توجه به شایسته سالاری تاکید بسیار شده است. لذا هیچ تردیدی در اصل موضوع وجود ندارد و هر عقل سلیم بر این مهم صحه می گذارد. اگر در بیانات مسئولین و مقامات عالی رتبه کشورهای مختلف و از جمله کشور خودمان هم دقت کنیم، می بینیم که همیشه بر انتخاب افراد شایسته تاکید شده است. آنچه به نظر می رسد این است که متاسفانه ما در زمینه تحقق اصل مهم شایسته سالاری چندان موفق نبوده ایم. به نظر بنده یکی از مهمترین دلایل آن توجه نکردن به شاخصهای اصلی انتخاب شایستگان می باشد که این شاخصها را به آسانی می توان از قرآن، احادیث، روایات و نظرات صاحبنظران مدیریت منابع انسانی استخراج نمود. مشکل دیگر در این زمینه این است که برخی افراد به خوبی و درستی، شاخصهای اصلی مربوط به شایسته سالاری را مطرح می کنند و در ظاهر آنها را مورد تاکید قرار می دهند، اما در تطبیق این شاخصها با افراد مختلف خواسته و یا نا خواسته مسیر اشتباه را طی می کنند. در این زمینه متاسفانه باید گفت که در انتصابها بجای توجه به معیارهای اصلی و تطبیق درست آنها با افراد مختلف، روابط شخصی، دوستانه، حزبی، سیاسی، قومی، طایفه ای و منطقه ای جایگزین می گردد و لذا آنچه گفته می شود در عمل تحقق پیدا نمی کند. شاخصهای بسیاری در مبحث شایسته گزینی مطرح می گردد، اما به نظر می رسد تخصص، تعهد و تجارب عملی شاخصهای بسیار مهم در انتخاب شایستگان جامعه می باشند که نباید هیچکدام فدای دیگری شود. نباید به بهانه تخصص گرائی از تعهد و تقید به کار درست و یا از تجارب اندوخته شده افراد به آسانی گذشت و یا به بهانه تعهد گرائی و تجربه گرائی، تخصص و مهارت افراد را نادیده گرفت و مانند اینها. ویژگیهای شخصیتی افراد نیز مانند روحیه کار جمعی و توان بالقوه مدیریتی و نشاط و پویائی و امثال اینها هم در انتخاب شایستگان برای انتصابات مدیریتی بسیار مهم هستند. اقتصاددانان و مدیران منابع انسانی هر دو گروه تاکید دارند که افزایش بهره وری و کارائی همه امکانات و منابع در جامعه مهم می باشد و کلید توسعه جوامع مختلف ارتقای بهره وری و کارائی منابع می باشد، اما در عین حال شاه کلید توسعه همه جانبه کشورها را ارتقای بهره وری و کارائی نیروی انسانی می دانند که این محقق نمی شود مگر با شایسته گزینی و شایسته سالاری. اگر مدیریت جامعه را بدست شایستگان واقعی قرار دهیم، نه تنها کارائی و بهره وری خود آنها افزایش می یابد، بلکه این مدیران شایسته سبب ارتقای بهره وری و کارائی مجموعه نیروی انسانی کشور و به تبع آن کل اقتصاد خواهند شد و رشد اقتصادی و توسعه همه جانبه به طور ناباورانه افزایش می یابد. کافی است نگاهی به کشورهایی کنیم که در اقتصاد خود به پیشرفتهای خوبی رسیده اند و همچنین در عدالت اقتصادی و اجتماعی و رفاه افراد موفق بوده اند، به روشنی می بینیم که در آن جوامع شایستگان جامعه در راس امور قرار دارند و فضای مدیریتی سالم، با نشاط و پویا حاکم است. به امید روزی که در عمل بتوانیم گامهای خوبی را در این زمینه برداریم و شک ندارم که در آنروز شاهد گره گشائی از بسیاری مشکلات و کاستی های امروز جامعه خواهیم بود. ان شا الله/
دکتر رضا صداقت
اقتصاددان و فعال اجتماعی و فرهنگی
21 شهریور ماه 1396
کلمات کلیدی :
» نظر